پس از واقعه عاشورا شرایط جامعه اسلامی تغییرات بسیاری داشت. از یک سو اهل بیت و بزرگان تحت فشار شدید قرار داشتند و از سوی دیگر اختلافات فراوانی در جامعه شیعیان ایجاد شده بود. در چنین زمانه‌ای امام باقر(ع) جهاد علمی و تربیت شاگردان نمونه را در پیش گرفتند. در این مسیر، احیای واقعه عاشورا نیز به عنوان یکی از مدارک حقانیت شیعه مورد توجه ویژه ایشان قرار داشت.