فرهنگ‌سازی برای فراگیری علوم قرآنی
در تعالیم اسلامی که فراگیری علم و دانش بسیار توصیه شده قطعاً علوم قرآنی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. یادگیری هر علمی که برای دنیا و آخرت انسان منافعی دارد از نگاه اسلام مطلوب است امّا یادگیری و آموزش قرآن و علوم قرآنی به جهت آن که سبب قرب الهی می‌شود مطلوب‌تر است. در حقیقت تمام مسلمانان به فراگیری قرآن سفارش شده‌اند ولی فراگیری علوم قرآنی و درک عمیق آیات قرآنی نهایت توفیق و مایه سعادت در دنیا و آخرت است. زیرا قرآن مفاهیم عمیقی دارد که تنها با تفکر و شاگردی اساتید برجسته درک می‌شود و خواننده قرآن را به عامل به قرآن تبدیل می‌کند.
مطالب دیگر را در بلاگ ما بخوانید
علوم قرآنی چیست؟
بدون شک یادگیری روخوانی، قرائت و تجوید آیات قرآن اوّلین گام در یادگیری علوم قرآنی است. گرچه این مرحله نیز در جای خود شایسته و قابل تقدیر است ولی در مقایسه با گام‌های بعدی از کمترین ارزش برخوردار است. حتّی خواندن ترجمه آیات قرآن نیز ارزشی معادل روخوانی قرآن دارد. حقیقت قرآن، مفاهیم عمیق و گسترده‌ای دارد که علمای اسلام در اعصار و قرون مختلف به تدوین شرح و تفسیر آن پرداخته‌اند. بنابراین فراگیری علوم قرآنی بهترین راه برای درک حقیقت قرآن و رسیدن به مقام بالایی است که خداوند وعده آن را داده است.
اهمیت فراگیری دانش در سیره پیامبر(ص)
هم در قرآن و هم در کلام پیامبر(ص) بارها تکرار شده که هدف از بعثت پیامبر(ص) آموزش بشر بوده است. خداوند در آیه ۱۵۱ سوره بقره می‌فرمایند: “ما پیامبری از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را برای شما بخواند؛ شما را پاک گرداند؛ به شما کتاب و حکمت بیاموزد و آنچه را نمی‌دانید به شما بیاموزد.”
در روایت است روزی پیامبر(ص) وارد مسجد شدند. در گوشه‌ای از مسجد عده‌ای مشغول بحث و مذاکره علمی و در گوشه‌ای دیگر عده‌ای مشغول عبادت خداوند بودند. پیامبر(ص) فرمودند: “هر دو گروه در کار خیر و ثوابند ولی من برای آموزش و تعلیم فرستاده شدم” سپس به میان جمعی که مشغول بحث علمی بودند وارد شدند.
در زمینه علوم قرآنی نیز حضرت علی(ع) از پیامبر(ص) نقل می‌کنند که فرمودند: “بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد و آن را به دیگران بیاموزد” بنابراین پیامبر(ص) در گفتار و عمل تلاش می‌کردند اهمیت فراگیری علم و دانش و به ویژه علوم قرآنی را به مسلمانان نشان دهند.
اهمیت فراگیری علوم قرآنی در کلام امام صادق(ع)
از امام صادق(ع) روایت است که فرمودند: “بر شما باد به خواندن قرآن که درجات بهشت به عدد آیات قرآن است. پس در روز قیامت به خواننده قرآن گفته می‌شود: قرآن بخوان و بالا برو. پس هر آیه‌ای که می‌خواند به درجات بالاتر می‌رسد.”
آیت‌ا… جوادی آملی توضیح این روایت را این گونه بیان می‌کنند:
مراد از خواندن آیه در این روایت روخوانی ظاهری و حتّی قرائت زیبای آن نیست. ثواب روخوانی و قرائت قرآن به جای خود و گاهی برای همین دنیاست. امّا آنچه سبب ارتقای درجه در پیشگاه خداوند می‌شود خواندن آیاتی است که انسان آنها را درک کرده و به آن عمل نموده است. اگر خواندن صرف کافی بود تمام افراد می‌توانستند به آسانی به این درجات برسند زیرا یادگیری روخوانی قرآن به هرحال کار چندان سختی نیست. این فهم کامل آیات قرآنی و نمود آنان در عمل انسان است که تنها با فراگیری علوم قرآنی و تدبر و تزکیه نفس حاصل می‌شود.
همچنین می توانید وارد صفحه همکاری با ما شوید و با ما همکاری کنید و میتوانید کمک های خود را به صورت پرداخت حمایت مالی برای ما ارسال کنید
فراگیری علوم قرآنی برای چه کسانی لازم است؟
مهمترین نکته در فراگیری قرآن و علوم قرآنی این است که به دعوت خود قرآن، این کتاب برای عامه بشر در هر زمان و مکان ارسال شده است. یعنی هرکس هم می‌تواند در حد بضاعت خود از این کتاب بهره‌مند شود و هم با فراگیری علوم قرآنی می‌تواند معانی عمیق آیات آن را درک کند. اگر باور داشته باشیم که این کتاب برنامه جامع زندگی انسان در تمام اعصار است که خداوندی که خالق بشر است آن را فرستاده از ارتباط با آن کوتاهی نمی‌کنیم. به قولی اگر شروع ارتباط ما با قرآن مانند دیگر کتابها و تنها به قصد خواندن گاه و بیگاه آن باشد نیز از معجزه و برکات قرآن بهره‌مند خواهیم شد.
لزوم فراگیری علوم قرآنی در جامعه
در ظاهر، ما در جامعه اسلامی زندگی می‌کنیم که قوانین دین اسلام بر آن حاکم است. امّا در باطن جامعه، بسیاری از معضلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از درک غلط و عدم رعایت اصول اسلامی است. تنها در بعد اقتصادی ترفندهایی که برای تغییر نام و ظاهر ربا و قرض ربوی در جامعه اجرا شد تبعات فرهنگی و اقتصادی بسیاری را بر جامعه تحمیل کرد. همین حالا اگر تک تک مردم به فراگیری علوم قرآنی بپردازند از نص صریح قرآن در مذمت این موارد شگفت‌زده می‌شوند. عدم آگاهی مردم از قوانین معاملات، روابط، انفاق، خمس و زکات و … در قرآن سبب شده تا قوانین غلطی در جامعه رواج یابد. بنابراین فراگیری قرآن و علوم قرآنی نه تنها آخرت که دنیا ما را هم دگرگون خواهد کرد.